معرفی مقاله
بررسی خیارغبن
بررسی خیارغبن ورابطه آن با قاعده ی لاضرر
با رویکردی براندیشه ی امام خمینی (س)
پژوهشنامه ی متین، سال نوزدهم / شماره هفتاد وپنج /تابستان 1396 صفحات: 42-23
محسن اسماعیلی : دانشیار دانشکده ی حقوق
سمیه مولوی : دانشجوی دکتری فقه وحقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران
تاریخ دریافت :28/03/1395 تاریخ پذیرش : 25/04/1395
((درج این مقاله دراین سایت به معنای تایید محتوای آن نیست ))
مبنای خیار فسخ
یکی ازمبانی مهم وقدیمی خیارفسخ ، جبران ضررنارواست ، تا سدی دربرابرسوء استفاده ی ناشی ازناتوانی وجهل یک طرف قرارداد باشد.
سئوالی ذهن را درگیر می کند که آیا تمامی احکام خیارغبن با این قاعده قابل توجیه است ؟
نویسندگان این مقاله بر آن شدند که با پاسخ به این دسته از پرسشها رابطه ی خیارغبن با قاعده ی لاضرر را تبیین نمایند.
این نوشتار نیز طبق روال بیشتر مقاله ها با تعریف واژه های کلیدی متن وتوضیح پیرامون آن آغاز شده است.
ازجمله تعریف خیارغبن از لحاظ لغوی واصطلاحی
معنای لغوی خیار: برخی معتقدند خیاراسم مصدراختیاراست به معنای انتخاب و سلطه داشتن .
معنای لغوی غبن : به معنای گول زدن وخدعه است.
خیارغبن دراصطلاح فقها به معنای تملیک مال به بالاتراز قیمتی که معمول است ، می باشد.
شرایط تحقق غبن
- مغبون در زمان انعقاد قرارداد قیمت واقعی مورد معامله را نداند.
- باید غبن فاحش باشد به این معنا که از نظرعرف ضرر وی درنتیجه ی غبن غیرقابل تسامح باشد.
نگارندگان همچنین به مدرک غبن واشکالات وارده برآن می پردازند .
در ادامه می توان گفت ، عده ای از فقها براین باورند دلیل خیارغبن منحصرا قاعده ی لاضرراست.
صورت های معامله ی غبنی ازدید فقها
الف – چنین معامله ای باطل است .
ب – چنین معامله ای محکوم به صحت ولزوم است.
ج – معامله ی غبنی صحیح ونافذ است.
این نوشتار پیرامون ماهیت خیارغبن و رابطه ی آن با قاعده ی لاضرر بحث می کند ودرادامه به بررسی اختلاف نظر فقها درمورد مدرک خیارغبن می پردازد .
در ادامه به این نتیجه می رسد که ، خیارغبن به وسیله ی قاعده ی لاضرر قابل اثبات نیست ، چرا که قاعده ی لاضررفقط نفی حکم می کند ولزوم را برمی دارد ، اما اثبات خیار نمی کند.
نتیجه گیری :
در بخش نتیجه گیری با توجه به اشکالاتی که به مدرک بودن آیه و روایات حرمت غبن وارد شده است گفتی است که مدرک خیارغبن ، روایات تلقی رکبان و تخلف از بنای عقلا وشرط ضمنی است.
و نمی توان خیارغبن را با قاعده ی لاضرراثبات نمود .
(متن کامل مقاله در فایل پیوست )
برای دانلود مقاله بررسی خیار غین با رویکرد امام خمینی روی تصویر زیر کلیک کنید.
