ابوذر ابراهیمی ترکمان
استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی
واحد علوم وتحقیقات تهران ، تهران ، ایران
فصلنامه علمی ، پژوهشی فقه پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی
سال 27 ، شماره 1 ، بهار 1399، شماره پیاپی 101
تاریخ دریافت : 14/12/1398 تاریخ پذیرش : 30/02/1399
(( درج این مقاله دراین سایت به معنای تایید محتوای آن نیست ))
خیارغبن
خیارغبن ، یکی ازخیارات جاری درعقود لازم موجود در حین عقد (غبن مقارن) است.
غبنی که بعد ازتشکیل قرارداد ودرمرحله اجرای تعهدات به وجود می آید کمتر مورد توجه قرارگرفته است.
چون عقد اجاره ازجمله عقود استمراری است به این معنا که منافع آن در طول مدت عقد به تدریج حاصل می شود.
وصرفا ، تسلیم عین مستاجره ازسوی موجر، اجرای تمام تعهدات به شمار نمی آید ، بررسی غبن حادث درعقد اجاره حائزاهمیت است.
زیرا احتمال دارد تغییر شرایط باعث برهم خوردن تعادل عوضین پس از تشکیل عقد وهنگام اجرا شود.
تعریف عقد اجاره
اجاره عقدی است که به موجب آن مستاجر مالک منافع عین مستاجره می شود.
اجاره یک عقد معاوضی مغابنی است.
تکیه ی اصلی این نوشتار، براثبات تعدیل قرارداد یا جریان خیار درموارد غبن حادث درعقد اجاره است.
همچنین تبیین موارد جریان خیارغبن حادث درقالب مثال های ملموس از دیگر ویژگی های این مقاله است.
در ادامه ، نویسنده به ارائه مفهوم کلمات خیار وغبن پرداخته و شرایط خیار غبن را اینگونه بیان می دارد.
شرایط تحقق خیارغبن
الف – معوض بودن قرارداد ؛ خیارغبن صرفا درعقود غیرمبتنی بر مسامحه جریان دارد .
ب – ناآگاهی طرف مغبون ( جهل مغبون )
ج – تفاوت غیرقابل چشم پوشی بین ارزش قیمت واقعی ومعاملی
دلایل اثبات خیارغبن از دیدگاه فقها
الف – قاعده نفی ضرر
ب – شرط ضمنی
ج – بنای عقلا
مدعای نویسنده ی این مقاله ، آن است که حدوث غبن درحین اجرای عقد اجاره ، مانند وجود غبن در زمان انعقاد قرارداد برای طرفی که مغبون شده حق خیارایجاد می کند.
نتیجه گیری
در بخش نتیجه گیری می توان گفت هر تغییر آشکاری دراوضاع واحوال هنگام اجرای عقد اجاره که موجب معدوم شدن تعادل عوضین شده و موجب ایجاد غبن حادث گردد برای زیان دیده خیارغبن ایجاد می کند.
( متن کامل مقاله در فایل پیوست )
برای دانلود مقاله خیار غبن حادث در عقد اجاره روی تصویر زیر کلیک کنید.