مبنای حقوقی دادخواست مطالبه ی بهای ریشه و نسق زراعی
حق ریشه یا نسق زراعی نوعی حق مالی است .صاحب حق ریشه و نسق زراعی که اقدام به تخلیه ملک و تحویل آن به مالک کرده است می تواند دادخواست مطالبه حق ریشه و نسخ زراعی را تقدیم کند.میزان بها بین مالک و زارع توسط خبره یا کارشناس ارزیابی و تعیین می شود.
طرفین دعوا:
زارع خواهان و مالک خوانده دعوا است.
مرجع صالح:
حق زارعانه از حقوق مالی معنوی است و باید از اموال منقول محسوب شودبنابراین مطالبه بهای نسق زارعانه باید در محل اقامت خوانده یا دادگاهی که عقد در حوزه ان واقع شده یا تعهد باید در انجا انجام شود مطرح شود.
نحوه اجرا رأی مطالبه ی بهای ریشه و نسق زراعی :
پس از صدور رأی محکومیت خوانده به پرداخت حق ریشه و قطعیت رأی ، اجراییه صادر می شود و محکوم علیه مکلف است ، ظرف مهلت 10 روز نسبت به اجرای آن اقدام کند . در غیر این صورت اموال وی از جمله ملکی که نسبت به آن ادعای حق ریشه شده است ، قابل توقیف است و از طریق مزایده به فروش می رسد .
نکات کلیدی:
۱.زارع در صورتی می تواند مطالبه حق ریشه کند که ملک از دست او خارج شده باشد.
۲.حق زارعانه فقط در املاک مزروعی ایجاد می شود.
۳.تصرفات زارعانه باید استمرار داشته باشد.
۴.تصرفات باید ناشی از اذن مالک و یا در قالب یکی از عقود زراعی باشد.
۵.نقل و انتقال خق ریشه نیاز به ثبت ندارد.
۶.حق زارعانه قابلیت توقیف و تامین دارد.
مستندات قانونی
تبصره ی یک ماده ی 22 قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی مصوب 1340
ماده 4 لایحه ی قانونی طریقه ی رفع مشکلات پیش بینی نشده در قوانین و مقررات اصلاحی ارضی مصوب 1349
ماده 4 قانون تعیین تکلیف اراضی مزروعی و اعیان مستحدث از طرف اشخاص در دهات و مزارع خالصه ، مصوب 1354
تبصره ی 1 ماده ی 6 قانون تعیین تکلیف اراضی مزروعی و اعیان مستحدث از طرف اشخاص در دهات و مزارع خالصه ، مصوب 1354
ماده ی 31 آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1317
ماده واحده و تبصره ی 4 قانون ابطال اسناد و فروش رقبات ، آب و اراضی موقوفه مصوب 1371
تبصره 4 ماده ی 6 آیین نامه ی اجرایی قانون ابطال اسناد و فروش رقبات ، آب و اراضی ( اصلاحی 80/8/2)
برگرفته از کتاب راهنمای تحلیلی کاربردی دعاوی ملکی
تألیف : حسین اقدامی