شروط تحقق خیارغبن

شروط تحقق خیارغبن

فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی / سال دهم

شماره سی و هفت / پاییز 93/ صفحات 11- 36

شرایط تحقق خیارغبن

فخرالدین اصغری اقمشهدی : دانشیارگروه حقوق وعلوم سیاسی، دانشگاه مازندران ، بابلسر، ایران

سام محمدی : دانشیار گروه حقوق وعلوم سیاسی ، دانشگاه مازندران ، بابلسر، ایران

زهرا مصطفوی : کارشناس ارشد گروه حقوق خصوصی ، دانشگاه مازندران ، بابلسر، ایران

تاریخ وصول : 30/08/90 تاریخ پذیرش :14/07/93

(خلاصه مقاله)

غبن عبارت است از، زیان ناشی ازعدم تعادل بین عوضین در زمان معامله ،که برای زیان دیده حق فسخ قرارداد را ایجاد میکند.

درمعاملات معوض که درآن انتقال مال وتعهد بین دو طرف صورت می گیرد خیارغبن راه دارد .
در هنگام انعقاد قرارداد باید غبن به صورت واضح باشد ، یعنی ضررو زیان یکی از طرفین را شامل شود .
عدم آگاهی زیان دیده نسبت به قیمت واقعی کالا یکی دیگر از شرایط ایجاد خیار غبن است .

تعهدی که درآن هیچ یک ازطرفین به دنبال سود و منفعت خود نبوده و به قصد احسان شکل می گیرد تعهد مسامحه نام دارد.

دراین قرارداد ها به دلیل رایگان بودن ویا مبتنی بر مسامحه بودن ،خیارغبن راه ندارد .

عقد معوضی را که درآن نفع و زیان طرفین درهنگام عقد معلوم نبوده و وابسته به آینده باشد را عقد احتمالی گویند .

در عقود احتمالی عدم علم به میزان تعهد هر طرف در زمان عقد مانع از استناد به خیار غبن می شود .

چنانچه در عرف تجارت تعهد طرفین قابل ارزیابی باشد مانعی در ایجاد خیار غبن وجود ندارد .

چنانچه در زمان انعقاد قرارداد غبن فاحش باشد ، موجب پیدایش خیارغبن می گردد.

ضررو نفع پدید آمده دربهای هریک ازعوضین درنتیجه نوسانات قیمتها بعد ازعقد،متوجه ی طرفی است که حق مطالبه ی آن عوض را دارد.

اگرعلتهای تازه وپیش بینی نشده ای بعد از معامله پدید آید غبن حادث رخ داده و باید شرایط تعدیل، ویا معامله فسخ شود.

طبق نظرمشهور فقها معیارسنجش قیمت ، زمان انعقاد قرارداد می باشد.

بر طبق قانون اگر طرفین دربهای قراردادی مورد توافق با مشکل روبرو شوند با توجه به اصل لزوم قرارداد ها برای فسخ آن مدعی غبن می بایست آن را اثبات کند.

(متن کامل مقاله درفایل پیوست )

برای دانلود مقاله شروط تحقق خیارغبن روی تصویر زیر کلیک کنید .